Dinsdag 9 april 2024 kwamen de betrokkenen van het project Fieldlabs@Scale bijeen bij TwenteBoard. Tijdens een dagvullend programma praatten de bezoekers bij over de laatste ontwikkelingen binnen het project, gingen ze op fieldlab-safari door Enschede en werden ze geïnspireerd door verhalen over fieldlabs in Twente.

Kennisuitwisseling door consortiumpartners

In de ochtend kwamen de consortiumpartners bijeen. Het doel was om van elkaar te leren over de verschillende variabelen van Fieldlabs en op welke manier deze onderzocht kunnen worden in relatie tot het succes van de opschaling van een Fieldlab. Na een korte opening van Hans Berends (Professor op de Vrije Universiteit Amsterdam) nam Stefan Nijwening van Waterschap Vechtstromen het woord. Als Innovatiemanager van Waterschap Vechtstromen is Stefan continu op zoek naar innovatieve ontwikkelen om nieuwe Fieldlabs te realiseren. Het doel van de Fieldlabs is om de innovaties na een uitvoerige testfase te laten landen in de praktijk.

Fieldlabs-safari

Na deze presentatie namen de PhD-studenten het stokje over. Hannah Fults, Orlando Vazquez Villegas en Lucas Vadacca gaven updates over hun projecten.

• Bekijk hier de presentatie van Orlando Vazquez
• Bekijk hier de presentatie van Hannah Fults
• Bekijk hier de presentatie van Luca Vadacca

Daarna ging de groep op fieldlab-safari langs een tweetal fieldlabs van Hogeschool Saxion:

Eerst ging de groep langs bij het Saxion klimaatplein. Kristoff Derveaux nam de consortiumpartners mee over het plein en vertelde hoe het fieldlab tot stand is gekomen en op welke manieren studenten hierbij betrokken zijn. Het unieke aan het Saxion Klimaatplein is dat het nu een belangrijke rol heeft als sociaal ontmoetingspunt waar studenten van Hogeschool Saxion kunnen pauzeren, evenals een grote proeftuin is aan experimenten geleid door studenten.

Een ander Fieldlab op loopafstand van het Saxion Klimaatplein is het Smart Tiny Lab. Het Smart TinyLab is een fieldlab waar bouwpartners en bouw gerelateerde bedrijven hun innovatieve producten in de praktijk kunnen ontwikkelen, testen, valideren en demonstreren. Rob Meester vertelde de groep over de huidige testopstellingen en hoe deze getest worden.

Bij beide fieldlabs is er gekeken naar welke variabelen ervoor zorgen dat het fieldlab succesvol is. Zo moet de financiering geborgd zijn, de juiste samenwerkingspartners betrokken zijn en er moet vertrouwen zijn. Maar welke variabelen nog meer van invloed zijn op het succes van een Fieldlab, zal in Fieldlabs@Scale onderzocht worden.

Fieldlabs@Scale als blauwdruk voor toekomstige fieldlabs

Het eerste deel van de dag werd afgesloten door een presentatie van Hans Hilbrands, directeur van Pioneering. Voor Pioneering is Fiedlabs@Scale een interessant project. Wat nou als dit project een blauwdruk kan geven voor toekomstige fieldlabs en waardoor de succes- en de opschalingsfactor vergroot gaat worden.

Introductie Fieldlabs@Scale

Om 15.00 uur startte het tweede deel van het programma, wat openbaar te bezoeken was voor externen. Leentje Volker van Universiteit Twente opende het middagprogramma. Ze gaf eerst een korte uitleg van het project Fieldlabs@Scale. Binnen een fieldlab experimenteren kennisinstellingen, bedrijven en andere regionale organisaties met nieuwe oplossingsrichtingen voor maatschappelijke problemen. De innovaties die zo ontwikkeld worden, blijken echter vaak moeilijk op te schalen in de praktijk.

In het Fieldlab@Scale project doet het interdisciplinair consortium onderzoek naar het opschalen van missiegedreven innovaties door fieldlabs in verschillende domeinen: smart-industry, gezondheidszorg, landbouw en infrastructuur. Samen met beleidsmakers, regionale netwerkorganisaties, fieldlabs en hun achterliggende organisaties brengt het projectteam de mechanismen voor het gezamenlijk experimenteren in kaart en ontwikkelen op basis van deze inzichten een handige tools en een opleidingsprogramma voor het doen van fieldlabs.

BEKIJK HIER DE PRESENTATIE

ASPARi; verduurzaming van asfaltbouw

De eerste keynote presentatie van het middagprogramma werd gegeven door Seirgei Miller over ASPARi. ASPARi is een fieldlab dat wordt uitgevoerd door onderzoekers uit Twente in samenwerking met een aantal grote aannemers en publieke opdrachtgevers in Nederland. De focus ligt op het verduurzamen van de asfaltbouw in Nederland. Binnen het fieldlab zijn ze bezig met:

1. Het verkrijgen van inzicht in de aanleg(operationele) methoden van asfaltwegen.
2. Het integreren van het aanlegproces met andere fasen van het proces (zoals ontwerp of werkvoorbereiding).
3. Het toepassen van SMART-technologieën.
4. Het integreren van onderzoek, procesverbetering, opleiding, en technologieontwikkeling.

In ASPARi draait alles om samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid. Bedrijven dragen financieel bij en hebben gelijke zeggenschap, waardoor ze de richting van onderzoeksprogramma’s kunnen beïnvloeden. Workshops, bijeenkomsten en symposia zorgen voor voortdurende uitwisseling van kennis en ervaring.

ZoARG; reductie graafschades

Leon Olde Scholtenhuis presenteerde over het fieldlab ZoARG. ZoARG staat voor Zorgvuldige Aanleg en Reductie Graafschades. In 2016 werden de graafsectoren opgeschrikt door een reeks ernstige incidenten, waarbij bijvoorbeeld gasleidingen werden geraakt door graafmachines die niet op de kaart stonden. Dit bracht een urgentie met zich mee om de veiligheid van graafwerkzaamheden te verbeteren en graafschade te minimaliseren. Het was in deze context dat de Universiteit Twente en Reggefiber de handen ineensloegen om hieraan te werken.

In 2024 heeft dit samenwerkingsverband, gesteund door verschillende partijen, een indrukwekkend ecosysteem opgebouwd dat zich richt op ontwikkeling en onderzoek. Het netwerk omvat een breed scala aan belanghebbenden, variërend van netbeheerders en aannemers tot groenbeheerders, overheidsinstanties, regelgevers en ontwikkelaars.

Binnen ZoARG zijn er diverse instrumenten en technologieën ontwikkeld om de veiligheid en efficiëntie van graafwerkzaamheden te verbeteren. Dit omvat onder andere proefsleuventoolkits, de ontwikkeling van een datamodel voor de infrastructuur onder de grond, geavanceerde 3D-visualisatietechnieken, het gebruik van grondradar om kabels en leidingen in kaart te brengen, fotogrammetrie en machine learning. Door deze geavanceerde methoden te combineren, kunnen risico’s worden voorspeld en kunnen maatregelen worden genomen om graafschade te voorkomen.

BEKIJK HIER DE PRESENTATIE